Staropolskie wety – jakie desery jadało się dawniej?

Stoły polskiej szlachty najczęściej uginały się pod ciężarem potraw i trunków. Oprócz dań można było na nich dostrzec i zasmakować wyjątkowych deserów. Czym delektowała się nadwiślańska arystokracja, zanim wszyscy zaczęli zachwycać się babeczkami i wafelkami? O tym w dzisiejszym artykule.

Legumina przodkiem budyniu i kisielu?

Legumina to deser, który możemy porównać do dzisiejszego budyniu lub kisielu. Podstawą leguminy jest połączenie takich produktów jak mleko, mąka, woda. Leguminę podawano najczęściej z owocowym syropem. Konsystencja leguminy aż prosiła się o to, by wzbogacać ją o kolejne składniki. Orzechy, rodzynki, migdały – to tylko niektóre specjały, którymi uatrakcyjniano ten delikatny deser. Leguminę podawano w różnych odsłonach – zapiekaną z ubitą pianą z białek i żółtek lub z ponczowym ryżem. Na Śląsku odpowiednikiem leguminy była szpacza – ubite żółtko z dodatkiem białka, soku z cytryny i ekstraktem wanilii.

Bijanka – deser z rosołu?

Król Polski i Wielki Książę Litewski Zygmunt III Waza zasłynął w naszych dziejach. Jego panowanie przypadło na okres 1587–1632. Podczas wystawnych uczt monarcha zajadał się deserem o dość specyficznym składzie. Bijanka, której podstawą była woda różana oraz rosół bądź galareta, były przysmakiem, do którego Zygmunt III wracał często. Deser był jednak uważany za ciężkostrawny.

Arkas – gdzie leży jego źródło?

To kolejny staropolski deser, który zdobył uznanie króla. Arkasem zachwycał się Jan III Sobieski. Geneza receptury tego przysmaku nie jest łatwa do ustalenia. Jest kilka podań, które charakteryzują się nieco inną metodą przygotowania. I tak pewna gospodyni z Podlasia w XVIII wieku zapisała, że 6 jajek całych ubija się i przelewa do naczynia pełnego słodkiego mleka. Następnie wszystko należy zagotować, aż powstanie twarożek i przecisnąć go przez serwatkę. Ostatecznie deser polewa się śmietaną wymieszaną z cynamonem i cukrem. Inne źródła twierdzą, jakoby arkas było mlekiem wymieszanym z jajami, uprzednio zakwaszonym cytryną.